Breekbaar in je bed

(Mijn) oma is ziek. Ze ligt waar ze ligt en er komt geen boeh of bah meer uit. Heb ik dan nog een oma? Jawel. Die heb ik nog. En ja, ze is al op leeftijd. Ze heeft de trotse leeftijd van 91 in april al bereikt en is, het wordt nog mooier, nog steeds samen en getrouwd met opa. En opa is al 94. Het lijkt bijna een sprookje hè? Samen zo oud worden en ook nog alles kunnen doen.

Eigenlijk is het ook een sprookje. Want van hoeveel mensen kun je het zelfde nou helemaal zeggen? Ze hebben alle soorten van huwelijken al mogen vieren (brons, blik, zilver, goud, plastic weet ik veel wat meer) en tot voor kort had opa zelfs nog een tuin waarin hij groenten verbouwde die ze samen van de tuin plukten en diepvries- klaar maakten.

Vlak voordat hij ophield met de tuin hebben eikels zijn tuin zelfs nog eens leeggeroofd. Dat geloof je toch ook niet… Maar goed. Life sucks. Ook als je 94 bent en je tuin met veel plezier en toewijding volplant om er later profijt van te hebben. Maar goed. Ik dwaal af op de tuin.

Ik vond het altijd best wel stoer, dat ik nog een opa en oma heb. “Allebeide nog??” Jawel, allebeide nog. “en nog kerngezond?” Jazeker, ze doen alles nog. 

Ik weet niet of je het struisvogelpolitiek of naïviteit moet noemen wanneer je niet vaak genoeg over  sterfelijkheid nadenkt. Wanneer je de kinderlijke gedachte nog hebt dat je opa en oma (en een ieder ander die je liefhebt) het eeuwige leven lijken te hebben. Je denkt er te weinig over na… Totdat één van hen iets overkomt en je er niet meer omheen kunt. Ouderdom.

Ouderdom. Het langzaamaan minder kunnen doen. Het stijver en strammer worden. Het beginnen te vergeten. Het afhankelijk worden van en het uitkijken naar bezoekjes omdat je zelf minder mobiel wordt. Nog niet eens zo heel lang geleden reden opa en oma nog naar mijn ouders toe voor een verjaardag. Kwamen ze zelfs nog bij ons thuis, samen met mijn vader en moeder en knipte ik  ‘het rolletje vol’ met foto’s ‘voor het geval dat’. Ik heb meer foto’s van ze nu ze oud zijn dan toen ik klein was.

Stapje voor stapje worden ze ouder en immobieler. Toch haalden mijn papa en mama ze nog geregeld op voor een logeerweekendje en Och wat vonden ze dat lekker. Oma nestelde zich dan graag op mijn vader zijn stoel en eigende zich het liefste het ‘knipperapparaat’ toe (lees: afstandsbediening) Oma is een regelnicht en wist zich altijd prima te redden. En wat zij niet wist, wist opa wel; zo konden ze het prima rooien samen.

Samen wonen ze nog in een aanleunwoning. Het begon op te vallen dat oma ‘minder werd’. Maar minder is relatief en vaak is overal wel een verklaring voor. Totdat het ineens stukken minder werd. Oma besloot hele dagen in bed te gaan liggen. Kwam er zo nu en dan even uit om te koken en te eten  en kroop er net zo snel weer op. Opa werd bezorgd en kon haar niet ompraten van bed af te blijven. Oma ging toch en opa zat de hele dagen alleen terwijl oma op bed lag.

Wat niemand wist dat oma ten prooi was gevallen aan een stil delier… Nu ik dit lees klinkt het engig, maar ik vind dat eigenlijk ook. Door uitdroging, te weinig te eten en te drinken overkwam haar dit. Binnen enkele dagen lag ze in het ziekenhuis. Nu is ze verplaatst naar het verzorgingstehuis bij opa om de hoek (huizen en tehuis horen bij elkaar) en loopt opa heen en weer naar zijn vrouw. 

Hij is bezorgd. Hij is verdrietig. Hij is oud. Hij is machteloos. Oma vertikt het nog steeds te drinken en nipt minimaal aan haar rietje. Ze is bij kennis, geeft antwoord op alles en heeft ’s ochtends haar ogen open. ’s Middags kakt ze in en droomt ze lekker weg. Ze kan niets meer. Ze ligt waar ze ligt, en is heel erg in zichzelf gekeerd. Het is niet te begrijpen dat mijn oma, waarvan ik never nooit geen gelijk kreeg, die zo actief en bijdehand was nu passief op haar bed ligt. Afhankelijk van de zorg van een ander.

Ouderdom bestaat dus echt. En de bijhorende ziektes ook. Ouderdom overkomt ons als het goed is allemaal; anders zijn we eerder dood. Maar om oma zo te zien en opa zijn verdriet te voelen is erg. Het is fantastisch dat ze samen zo oud zijn geworden. Het is geweldig dat ze zo’n lange tijd gezond van elkaar hebben kunnen genieten (en op mekaar konden schelden ;-). Het is de grootse wens van ons allemaal om zo’n prachtig leven te mogen leiden. Want ik denk wel dat ze ondanks de doornen van hun leven samen een geweldige tijd hebben gehad.

Ik hoop vanuit mijn hart dat oma haar gezondheid de goede kant weer op gaat. Maar ik realiseer mij ook hoe eindig alles is. Hoe teer en kwetsbaar je bent wanneer je in haar toestand verkeert. Wanneer je gewoon oud bent. Echt oud. Dan heb je niet zoveel meer om bij te zetten wanneer je lijf er om vraagt. Er komt een dag dat je batterij zich niet meer oplaadt…