Eerst kauwen, dan slikken

Wat een goed gesprek al niet kan doen. Zelfs wanneer het zonder een bak koffie en een koekje gebeurt … 😉

Of het nou komt van het goede weer en de zonneschijn of niet, een onverwacht gesprek met een gelijkgestemd persoon doet wonderen. Af en toe krijg je zo’n cadeautje en daarvan kan ik dan helemaal opkikkeren. Gewoon, omdat het fijn was, opbeurend, verfrissend of juist de dingen relativeert en inzichtelijk maakt.

Hoe kan het toch dat een mens daarvan opknapt? Ik denk in eerste instantie omdat je het gevoel krijgt niet de enige op de wereld te zijn. Omdat je niet gek bent. Omdat je gevoel dus juist is over bepaalde dingen. Dat kan een vreemde zomaar opeens bevestigen door er gehoor aan te geven of door aan te geven zich erin te herkennen. En dat beste mensen, voelt lekker. Dat geeft je op de een of andere manier zelfs een stukje vertrouwen in jezelf. Geen zelf-vertrouwen, neen, vertrouwen in jezelf. Dat is anders 😉

We willen onszelf allemaal graag onderscheiden. Niet in de meute opgaan. Ik tenminste niet. Ik vind daar niets aan. Maar aan de andere kant loop je als mens allemaal tegen dezelfde dingen aan die je als je niet oppast allemaal bij jezelf neerlegt. Dat is denk ik ook menseigen. Bovendien, wanneer je het probleem bij JOU neerlegt is er ook een oplossing voor. Denk je. Want dan moet je die zelf gewoon even fiksen. Het is uiteindelijk JOUW probleem.

Totdat je op een bepaald moment realiseert: ik heb dit niet in de hand. Niet alles is maakbaar, niet alles is naar mijn hand te zetten. En dat kan best als een opluchting voelen. Het is natuurlijk beslist niet zo dat je dan maar lekker in een slachtofferrol kruipt, hou op schei uit, dat is je eer te na. Slachtoffer ben je alleen maar van je eigen gedachten en hersenspinsels. Maar stiekem doe je het dus wel; zelfs al vind je het beslist niet stoer en ben je een slachtoffer. Van jezelf…

Ik merk zelf dat het heel verleidelijk is om in een bepaalde emotie te blijven hangen. Of om een ander de schuld te geven van zijn of haar gedrag waardoor ik gedwongen ben me te voelen zoals ik me op dat moment voel: kloterig. Dan is het gewoon een ander zijn schuld. Klaar. Die had ook maar niet zo kut moeten doen of zich zo achterlijk op moeten stellen. Dan was het hele probleem niet eens aan de orde geweest. Zo denk je denk ik instinctief: als jij niet zou stom deed of gewoon zou doen wat ik graag wil, dan bestond deze hele toestand niet. Of als jij niet zo stom deed en gewoon NIET doet wat ik NIET wil dan bestond dit probleem niet.

Hoe je het ook wendt of keert, jij kunt bepaalde dingen en personen overduidelijk niet veranderen. Ook al ga je op een stoel staan en houdt de meest voorbeeldige en complete preek éver, al verwoord je de situatie exact goed en laat je niets weg of voegt niets toe; het helpt geen fuck. Dreigementen (als je dat nog een keer flikt dan…), zielig doen (weet je wel hoe erg je me hebt gekwetst), wanhopig doen (omg ik zie niks meer zitten), hou er maar mee op. Het verandert niks. Ja weet je wat verandert? De sfeer, de stemming, je hoop. Want jij denkt in al je ontreddering of verontwaardiging dat je een ander kunt vertellen hoe alles in de ideale situatie zou moeten maar geloof nou maar heus niet dat die ander dat van je aanneemt. Die is namelijk heel content met de situatie zoals hij is.

En of dit nou om een vriendin gaat die je laat stikken, consequent beledigt of manipuleert. Of dit nou je kerel is die zijn heil ergens anders zoekt. Of dit nou je collega is die het nodig vindt om jou te beleren of te kleineren. Of je moeder die zich met elk wissewasje bemoeit. Het draait allemaal om hetzelfde: jij verandert het niet. Je kunt de ANDER tenminste niet veranderen. En als je dat beoogt (wat wij allemaal het allerliefste zouden doen ofcourse met een toverstaf van goud…) kun je van de bok dromen en blijf je hangen in een flinke portie frustratie, verdriet, teleurstelling en wanhoop. Want je weet eigenlijk diep van binnen wel dat dit een onmogelijke opgave en verlangen is. En toch poog je keer op keer je gelijk te halen of om de ander te overtuigen van jouw gelijk. Van hoe jij je voelt.

Je leest het zelfs in zelfhulpboekjes of psychologie tijdschriften. Tips om een ander aan het verstand te brengen hoe ellendig jij je voelt zodat je hun gevoelige snaar raakt. Stop maar. Dat wordt hem niet. Want een ander zit er niet op te wachten om naar jouw emotionele relaas te luisteren. Waarom niet? Omdat die heel gelukkig is met zijn eigen keuzes. Anders bleef hij of zij deze niet continueren terwijl hij weet wat de consequenties en gevolgen ervan zijn.

Wanneer iemand iets blijft doen terwijl jij duizend keer aangeeft dat hij of zij je kwetst of raakt. Als  je daar niet (meer) mee om kunt gaan en vervolgens geen keuzes maakt, kun je de kinderlijke conclusie trekken dat dit jouw lot is. Dat dit is wat je krijgt wanneer je met deze persoon omgaat. Of getrouwd bent. Of familie van bent. Of waar je werkt. Zo simpel is het. Maar ik weet het, het is niet echt een gezellige conclusie. Of een leuke.

Wij mensen zijn geneigd om alles te verexcuseren. Of om redenen te zoeken voor een ander zijn gedrag. Nou, ook daar kunnen we maar beter maar heel gauw mee ophouden. Want ook al zijn er hoogstwaarschijnlijk inderdaad een legio redenen waarom iemand zich akelig opstelt of zich verre van ideaal gedraagt en jou dus immer en altijd opzadelt met een ontevreden-verdrietig-boos gevoel, hij of zij heeft er overduidelijk baat bij dit gedrag voort te zetten. Met andere woorden: het levert ze wat op. Ze worden er beter van. Jij niet voor de duidelijkheid, maar dat is ook niet nodig. Iedereen is verantwoordelijk voor zijn of haar geluk. Ook degenen die vooral anderen ‘gebruiken’ om zich gelukkiger te voelen.

Maar wat nou wanneer je in een situatie beland bent zoals hierboven omschreven? Wat nou als je met een prick van een kerel getrouwd bent, een secreet van een schoonmoeder, een vriendin die je gebruikt als lokaas of een vriend die je belazerd? Dan vermoed ik dat je al een langere tijd in een modus verkeert waarin alle emoties de revue al gepasseerd zijn. Of je zit nog in de ontkenningsfase. Kan ook. En ondertussen slurpt het alle energie bij je vandaan. Net zolang totdat je murw toekijkt en alles ondergaat. Met links en rechts nog eens een uitspatting tegen beter weten in.

Vraag jezelf af, hóe belangrijk zijn míjn normen en waarden? Hoe belangrijk is het dat de dingen gaan op míjn voorwaarden? Maak ik iets groter dan dat het is? Of is relativeren niet mijn sterkste punt? Want als ik naar mezelf kijk weet ik ook dat ik kan exploderen als ik voor de miljoenste keer heb gevraagd of de was gedraaid kan worden terwijl ik weg ben en ik kom thuis en het is ‘vergeten’. Dan denk ik namelijk ook dat ik met de aller slechtste kerel getrouwd heb. Of wanneer mijn puberkinderen een grote bek open trekken en mijn mond open zakt van teleurstelling en verbazing… (hoe dan? Zo was ik volgens mij écht niet… En ik durfde het niet eens ook) Of wanneer ik na tweehonderd ruzies over wat de ander allemaal verkeerd doet tot de conclusie kom dat het geen zin heeft om er wéér over te beginnen. (gelukkig doe ik zelf nooit wat fout 😉)

Het is van een heel ander kaliber wanneer jouw eigenwaarde door de plee gespoeld wordt door het gedrag van een ander. Wanneer je bedrogen wordt (in de breedste zin van het woord), wanneer je behandeld wordt als een voetveeg, als een vuilnisbak of als een voodoopop. Er zijn grenzen. Maar wanneer je een lange tijd alles opvreet vervagen die grenzen gek genoeg langzaamaan. En dan komt er een moment dat je breekt.

Vaak hebben we het ergens in de midden al wel door. Halverwege een proces van verdriet en teleurstelling. Niet over de vuile was of de grote mond van je kind, maar wel van onderdrukking of belediging. Roddel en achterklap van een dierbare. Een vergiftiging van je eigen zijn. Iemand die zich gedraagt als een doosje rattengif totdat je er zelf aan onderdoor gaat.

Maar heel vaak durven we geen keuzes te maken. Omdat dat niet hoort. Omdat het van je verwacht wordt de schone schijn op te houden. En hoe vaak gebeurt het dat je dat dan maar doet. Dat je dus op de automatische piloot aanmoddert, dat je neemt en slikt waar je je normaliter in zou VERslikken omdat je geleerd hebt goed te kauwen. Op het laatst kauw je niet meer (denk je erover na) maar slik je het zo door. Omdat het anders teveel pijn doet.

Met de wetenschap een ander niet te kunnen veranderen en uiteindelijk een langzame (zelfvertrouwen) dood te sterven door niets te veranderen wat je WEL kunt veranderen zou je er verstandig aan doen om keuzes te maken. Wat tolereer ik wél en wat niet. Wat is voor mij belangrijk en wat niet. En natuurlijk, hoe sta ik erin? Zelfs wanneer dat betekent bepaalde relaties te verbreken. Zelfs wanneer de maatschappij dat vooral ‘not done’ vindt. En geloof me maar wanneer ik je zeg dat je dat soort dingen in grote mate voor je kiezen gaat krijgen.

Een ander verwijten blijven maken helpt bar weinig. Jezelf het verwijt maken dat je niet goed op jezelf gepast hebt en je wel heel lang in je aars hebt laten trappen zou misschien effectiever zijn. Want uiteindelijk ben JIJ verantwoordelijk voor je eigen geluk. Niet in hoeverre geluk je overkomt, maar wel hoe je dealt met de dingen die op je pad komen. Als jij niet voor jezelf opkomt en knopen doorhakt waardoor je weer lucht krijgt blijf je zitten waar je zit. En dat komt dan niet door de ander maar door jezelf. Omdat jij jezelf overduidelijk niet meer gunt dan een zuurstofloos leven maar klaagt en piept over hoe naar de ander wel doet. Of hoe akelig de situatie wel is waarin je zit.

Het spijt me wanneer ik anderen tegen de borst stuit. Want mijn denkwijze is redelijk zwart wit. Maar na het gesprek wat ik gisteren had was het me duidelijk; sommige dingen zijn zoals ze zijn. Daaraan hoef je niet te sleutelen. Ook al irriteer je je af en toe scheel, het hoort bij het leven. Het leven hoeft niet perfect te zijn en verdriet hoort erbij. Maar wezenlijke dingen en mensen die jou het ongeluk in trekken moet je zelf een halt toeroepen. Niemand doet dat voor je.

En eigenlijk is de bovenstaande alinea een gouden regel voor het leven. Leg niet op elke slak zout en koester wat goed gaat. Maar maak keuzes als het aankomt op het verdelen van je tijd. Je hebt er maar een beperkte hoeveelheid van. Dus doe dingen die je leuk vindt en waar je blij van wordt en skip de aandacht die je verspilt aan energiezuigende zielen die niks veranderen en vooral kwetsen en pijn doen. Omdat zij dáár blij van worden namelijk. En mensen die dingen doen waar ze blij en gelukkig van worden (zelfs al zijn dat hele akelige dingen!) gaan daar mee door omdat ook zij ‘geluk’ najagen…

Toen ik begon met deze blog vroeg ik me af waartoe de eerste alinea zou leiden. Dat is in mijn hoofd namelijk altijd de vraag … Maar de essentie is duidelijk en ik ben tevreden. Uitprinten en ophangen voor het geval ik het vergeet… #jebenthetwaardomvoortekiezen Fijne dinsdag!